Mechülü-l Malik: Revizyonlar arasındaki fark
→Örnekleri
M.khorshidi (mesaj | katkılar) |
M.khorshidi (mesaj | katkılar) |
||
| 13. satır: | 13. satır: | ||
Fıkıh kitaplarında, Mechülü-l Malik durumunda olan mallar için bazı hallerine örnekler verilmiştir. Bunlar şöyle sıralanmaktadır: | Fıkıh kitaplarında, Mechülü-l Malik durumunda olan mallar için bazı hallerine örnekler verilmiştir. Bunlar şöyle sıralanmaktadır: | ||
* '''[[Lukate]]''' (لُقَطه): Bulunan malın fiyatı bir dirhemden (12.6 gümüş bezelye) fazla ise bulanın görevi bir yıl süreyle etrafına haber vermelidir ve eğer bu süreden sonra sahibi bulunamazsa şunları yapmalıdır: Temellük (kendisi için almak), sahibinin adına sadaka olarak vermek, emanet olarak yanında tutmak | * '''[[Lukate]]''' (لُقَطه): Bulunan malın fiyatı bir dirhemden (12.6 gümüş bezelye) fazla ise bulanın görevi bir yıl süreyle etrafına haber vermelidir ve eğer bu süreden sonra sahibi bulunamazsa şunları yapmalıdır: Temellük (kendisi için almak), sahibinin adına sadaka olarak vermek, emanet olarak yanında tutmak<ref>Mohaghegh Damad Yezdi, Qawaid Fikih, 1406 AH, Cilt 1, sayfa 262; Medeni Kanun, değiştirilmiş 162. madde ve değiştirilmiş 163.</ref> ve Şer-i Hâkime emanet etmek.<ref>Haeri, Lukate we Mechülü-l Malik (3), 1388 h.ş, s. 42.</ref> Sahibinin meçhul olmasından dolayı [[Şer’i Hâkim|Şer-i Hâkim]]e emanet edilmesi gerektiği söylenmiştir.<ref>Lukate we Mechülü-l Malik (3), 1388 h.ş, s. 52.</ref> | ||
* '''Tefecilik, gasp, hırsızlık ve kumar:''' [[Tefecilik]], gasp, [[Hırsızlık|hırsızlık]] veya [[kumar]] yoluyla elde edilen mal, sahibi bilinmiyorsa ve bulunması için hiçbir ümit yoksa Mechülü-l Malik durumunda olan mallardan sayılır. | * '''Tefecilik, gasp, hırsızlık ve kumar:''' [[Tefecilik]], gasp, [[Hırsızlık|hırsızlık]] veya [[kumar]] yoluyla elde edilen mal, sahibi bilinmiyorsa ve bulunması için hiçbir ümit yoksa Mechülü-l Malik durumunda olan mallardan sayılır.<ref>Allameh Hali, Tezkirah al-Fiqaha, Cilt 10, sayfa 209 ve 210; Seifi Mazandarani, El-Vasile'yi yazma sebebi: Fıkıh al-Raba, 1430 h.k, s. 133.</ref> | ||
* '''Eski ve Tarihi Eserler:''' Bazı [[Fıkıh|fıkıh]]çılara göre sahipsiz olarak bulunan bir arazide veya mülkün üzerinde bulunan eski eserler Müslüman'a ait olduğu bilinip de sahibi tanınmıyorsa Mechülü-l Malik durumunda olan mallardan sayılır. | * '''Eski ve Tarihi Eserler:''' Bazı [[Fıkıh|fıkıh]]çılara göre sahipsiz olarak bulunan bir arazide veya mülkün üzerinde bulunan eski eserler Müslüman'a ait olduğu bilinip de sahibi tanınmıyorsa Mechülü-l Malik durumunda olan mallardan sayılır.<ref>Hashemi Shahroudi, "Asar Bastani", cilt 1, s.106.</ref> | ||
* '''Ulaşılamayan Alacaklıdan Alınan Borç:''' Borcunu ödeme zamanı gelen ancak alacaklıya erişimi olmayan kimse borcunu Şer-i Hakimına ödemek zorundadır ve [[Şer’i Hâkim|Şer-i Hakim]] bulunmuyorsa yaygın görüşe göre ödenmesi gereken borç sahibinin adına [[Sadaka|sadaka]] olarak verilmesi gerekir. | * '''Ulaşılamayan Alacaklıdan Alınan Borç:''' Borcunu ödeme zamanı gelen ancak alacaklıya erişimi olmayan kimse borcunu Şer-i Hakimına ödemek zorundadır ve [[Şer’i Hâkim|Şer-i Hakim]] bulunmuyorsa yaygın görüşe göre ödenmesi gereken borç sahibinin adına [[Sadaka|sadaka]] olarak verilmesi gerekir.<ref>Hashemi Shahroudi, "Din", cilt 3, sayfa 681; Najafi, Jawaharlal Kelam, 1362 h.ş, cilt.25, s.44.</ref> | ||
* '''Varisi Olmayan Miras Malları:''' [[Miras]]çısı olmayan kimselerden kalan mallar Mechülü-l Malik durumunda olan mallardan sayılır. | * '''Varisi Olmayan Miras Malları:''' [[Miras]]çısı olmayan kimselerden kalan mallar Mechülü-l Malik durumunda olan mallardan sayılır.<ref>Mohagheq Damad Yazdi, Wasiyyat: hukuk ve hukuk analizi, 1420 h.k, s. 123.</ref> | ||
* '''Ölü (Çorak) Arazi''' (Verimliliğini kaybetmiş bir köyün arazisi gibi)''':''' Sahibi bulunmayan çorak araziler Mechülü-l Malik durumunda olan mallardan sayılır. Çağımızın fıkıhçılarından ve zamanının hukukçularından olan [[Seyit Mustafa Muhakkık Damad]]'a göre söz konusu bu topraklar bazı fakihlerin görüşlerine göre Mechülü-l Malik olarak kabul edilirken, ünlü fıkıhçılar bu toprakları ele geçirilebilir (Temellük) olarak görmektedirler. | * '''Ölü (Çorak) Arazi''' (Verimliliğini kaybetmiş bir köyün arazisi gibi)''':''' Sahibi bulunmayan çorak araziler Mechülü-l Malik durumunda olan mallardan sayılır. Çağımızın fıkıhçılarından ve zamanının hukukçularından olan [[Seyit Mustafa Muhakkık Damad]]'a göre söz konusu bu topraklar bazı fakihlerin görüşlerine göre Mechülü-l Malik olarak kabul edilirken, ünlü fıkıhçılar bu toprakları ele geçirilebilir (Temellük) olarak görmektedirler.<ref>Mohagheq Damad Yazdi, Qawaid Fikih, 1406 h.k, cilt 1, s.243.</ref> | ||
* '''Devlet Mülkiyeti:''' Bazı [[Fıkıh|fıkıh]]çılara göre devlete ait olan mülk devletin mülke sahip olma yetkisine sahip olmadığı için Mechülü-l Malik durumunda olan mallardan sayılır. | * '''Devlet Mülkiyeti:''' Bazı [[Fıkıh|fıkıh]]çılara göre devlete ait olan mülk devletin mülke sahip olma yetkisine sahip olmadığı için Mechülü-l Malik durumunda olan mallardan sayılır.<ref>Najafi, Buhus'on Fikihiya Moasira, 1427 h.k, s. 86-99.</ref> | ||
== Kaynakça == | == Kaynakça == | ||