İçeriğe atla

Gusül: Revizyonlar arasındaki fark

düzenleme özeti yok
imported>Zuhdi
Değişiklik özeti yok
imported>Zuhdi
Değişiklik özeti yok
23. satır: 23. satır:
Gusül (boy abdesti) iki şekilde yapılır: tertibi ve irtimasi.
Gusül (boy abdesti) iki şekilde yapılır: tertibi ve irtimasi.
=== Tertibi Gusül ===
=== Tertibi Gusül ===
Tertibi gusülde ilk önce baş ve boyun yıkanır, sonra bedenin sağ tarafı ve ardından sol tarafı yıkanır. Bu şekilde yıkanma hakkında icma iddiasında bile bulunulmuştur.(4) Bazıları sağ ve sol tarafların sıralamasını farz bilmemişlerdir.<ref> Müstemseku’l Urve, c. 3, s. 79, 82; Misbahu’l Huda, c. 4, s. 200, 211; Mevsuetu’l Hoi, c. 6, s. 366, 379.</ref><br />
Tertibi gusülde ilk önce baş ve boyun yıkanır, sonra bedenin sağ tarafı ve ardından sol tarafı yıkanır. Bu şekilde yıkanma hakkında icma iddiasında bile bulunulmuştur. Bazıları sağ ve sol tarafların sıralamasını farz bilmemişlerdir.<ref> Müstemseku’l Urve, c. 3, s. 79, 82; Misbahu’l Huda, c. 4, s. 200, 211; Mevsuetu’l Hoi, c. 6, s. 366, 379.</ref><br />


Aza ve organlar arasındaki tertip ve sıralama, gerçekçi ve vakı-ı şarttır; dolayısıyla belirtilen şekil dışında alınan gusül isterse meseleyi bilmemek veya unutkanlıkla dahi olsun guslün batıl olmasına neden olur.(5)<br />
Aza ve organlar arasındaki tertip ve sıralama, gerçekçi ve vakı-ı şarttır; dolayısıyla belirtilen şekil dışında alınan gusül isterse meseleyi bilmemek veya unutkanlıkla dahi olsun guslün batıl olmasına neden olur.<ref>El-Uvetu’l Vuska, c. 2, s. 494.</ref><br />


Taklit mercilerin (müçtehitler) çoğunluğunun fetvasına göre, her uzuvda tertip ve sıralamanın, yukarıdan aşağıya doğru olması farz değildir.(6) Nitekim muvalat da organların art arda yıkanması ve bir önceki uzvun kuruma haddinde beklenmemesi de farz değildir.(7)<br />
Taklit mercilerin (müçtehitler) çoğunluğunun fetvasına göre, her uzuvda tertip ve sıralamanın, yukarıdan aşağıya doğru olması farz değildir.<ref>Misbahu’l Huda, c. 4, s. 214.</ref> Nitekim muvalat da organların art arda yıkanması ve bir önceki uzvun kuruma haddinde beklenmemesi de farz değildir.<ref>Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 105.</ref><br />


Gusül de su miktarının üç litreden çok olmaması müstahaptır.(8) Bazıları dini emirlerin aksine gusül için haddinden fazla zaman ve su harcamakta ve vesvese hastalığına yakalanmaktadırlar. Bu durumdan kurtulmak için vesvas hastalığına yakalanan kişi kendi görüşüne önem vermemeli ve diğer insanlar nasıl gusül alıyorlarsa o da o şekilde gusül almalıdır.
Gusül de su miktarının üç litreden çok olmaması müstahaptır.<ref>Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 106, 122; El-Uvetu’l Vuska, c. 1, s. 512, 513.</ref> Bazıları dini emirlerin aksine gusül için haddinden fazla zaman ve su harcamakta ve vesvese hastalığına yakalanmaktadırlar. Bu durumdan kurtulmak için vesvas hastalığına yakalanan kişi kendi görüşüne önem vermemeli ve diğer insanlar nasıl gusül alıyorlarsa o da o şekilde gusül almalıdır.
=== İrtimasi Gusül ===
=== İrtimasi Gusül ===
Vücudun tamamının bir defada suya sokulmasına irtimasi gusül denmektedir. Burada vücudun tamamı bir anda suyun içinde olması gerekmektedir.(9)
Vücudun tamamının bir defada suya sokulmasına irtimasi gusül denmektedir. Burada vücudun tamamı bir anda suyun içinde olması gerekmektedir.<ref>El-Uvetu’l Vuska, c. 1, s. 495; Müstemseku’l Urve, c. 3, s. 85, 86.</ref>
Eğer tüm vücut suyun içinde iken gusül niyeti ile gusül alınırsa tıpkı bazı müçtehitlerin fetvasına göre gusül sahih değildir.(10)
Eğer tüm vücut suyun içinde iken gusül niyeti ile gusül alınırsa tıpkı bazı müçtehitlerin fetvasına göre gusül sahih değildir.<ref>Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 99; El-Uvetu’l Vuska, c. 1, s. 496; Müstemseku’l Urve, c. 3, s. 86, 87; Mevsuetu’l Hoi, c. 6, s. 388, 389.</ref>
== Guslün Farzları ==
== Guslün Farzları ==
Guslün sahih olması ve gerçekleşmesi için bazı şeyler farzdır. O farzlar şunlardan ibarettir:
Guslün sahih olması ve gerçekleşmesi için bazı şeyler farzdır. O farzlar şunlardan ibarettir:
* Niyet; Allah’a yakınlaşma ve Allah rızası için yapmak. Dolayısıyla Allah rızası için olmayan gusül geçersizdir.(11)
* Niyet; Allah’a yakınlaşma ve Allah rızası için yapmak. Dolayısıyla Allah rızası için olmayan gusül geçersizdir.<ref>Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 78.</ref>
* Guslün sonuna kadar niyetin baki kalması.(12)
* Guslün sonuna kadar niyetin baki kalması.<ref>Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 79.</ref>
* Vücudun tamamını yıkamak; şöyle ki halkın yanında yıkamak sıdk etmelidir. Bazılarının tasrihine göre suyun bedende akıtılması, her ne kadar el veya başka bir şeyin yardımıyla gerçekleşmiş olsun.(13)
* Vücudun tamamını yıkamak; şöyle ki halkın yanında yıkamak sıdk etmelidir. Bazılarının tasrihine göre suyun bedende akıtılması, her ne kadar el veya başka bir şeyin yardımıyla gerçekleşmiş olsun.<ref>Medariku’l Ahkâm, c. 1, s. 291; El-Hedaiku’n Nadire, c. 3, s. 87.</ref>
* Göz, burun, ağız ve gözle görülmeyen kulağın bazı yerleri gibi vücudun kapalı ve gizli yerleri ve ayrıca tırnak altları gibi yerlerin yıkanması gerekli değildir.(14)
* Göz, burun, ağız ve gözle görülmeyen kulağın bazı yerleri gibi vücudun kapalı ve gizli yerleri ve ayrıca tırnak altları gibi yerlerin yıkanması gerekli değildir.<ref>El-Hedaiku’n Nadire, c. 3, s. 91, 92; Muhzibu’l Ahkâm, c. 3, s. 57, 58.</ref>
* Suyun rahat bir şekilde ulaşmadığı, bedenin bazı görülen zahiri ve dış yerlerini (kulağın bazı yerleri veya yüzük altı gibi) yıkamak farzdır.(15)
* Suyun rahat bir şekilde ulaşmadığı, bedenin bazı görülen zahiri ve dış yerlerini (kulağın bazı yerleri veya yüzük altı gibi) yıkamak farzdır.<ref>Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 80.</ref>
* Mübaşiret; şu anlamda ki gusül alan kişinin kendisi bedenini gusletmelidir, başkasınınkini değil.(16)
* Mübaşiret; şu anlamda ki gusül alan kişinin kendisi bedenini gusletmelidir, başkasınınkini değil.<ref>El-Hedaiku’n Nadire, c. 3, s. 95.</ref>
* Gusül esnasında bedenin temiz ve pak olması.(17)
* Gusül esnasında bedenin temiz ve pak olması.<ref>Bu görüş dışında başka görüşler de bulunmaktadır: Gusül esnasında tüm bedenin necasetlerden temiz olması. Dolayısıyla gusül öncesinde bedenin tamamı temiz olmalıdır. Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 101, 102; El-Uvetu’l Vuska, c. 1, s. 101, 102; Misbahu’l Huda, c. 4, s. 244.</ref>
* Gusül suyu; mutlak (su meyve suyu gibi muzaf su olmamalıdır), temiz ve mubah olmalıdır. Dolayısıyla muzaf, necis ve gaspı suyla gusül almak batıldır.(18)
* Gusül suyu; mutlak (su meyve suyu gibi muzaf su olmamalıdır), temiz ve mubah olmalıdır. Dolayısıyla muzaf, necis ve gaspı suyla gusül almak batıldır.<ref>El-Uvetu’l Vuska, c. 1, s. 504.</ref>
== Guslü Batıl Edenler ==
== Guslü Batıl Edenler ==
Abdesti batıl eden her şey, guslü de batıl eder. Elbette idrar ve mide gazı çıkması gibi hades-i asgar (küçük hades) guslün sonunda gerçekleşirse, yeniden gusül almaya ihtiyaç yoktur ve taharetin gerekli olduğu namaz ve sair ibadetler için abdest almak yeterlidir.<br />
Abdesti batıl eden her şey, guslü de batıl eder. Elbette idrar ve mide gazı çıkması gibi hades-i asgar (küçük hades) guslün sonunda gerçekleşirse, yeniden gusül almaya ihtiyaç yoktur ve taharetin gerekli olduğu namaz ve sair ibadetler için abdest almak yeterlidir.<br />
50. satır: 50. satır:
Tüm fakihlere göre cenabet guslü abdestten kifayet eder. Dolayısıyla meşhur fakihlerin görüşüne göre cenabet guslünden sonra abdest almak müstahap olmadığı gibi bidat olması hasebiyle de haramdır.<br />
Tüm fakihlere göre cenabet guslü abdestten kifayet eder. Dolayısıyla meşhur fakihlerin görüşüne göre cenabet guslünden sonra abdest almak müstahap olmadığı gibi bidat olması hasebiyle de haramdır.<br />


Farz olsun müstahap olsun öteki gusüllerin abdestten kifayet edip etmediği konusunda ihtilaflar vardır. Meşhur fakihlere göre öteki gusüller abdestten kifayet etmez ve namaz ve ibadetler için ya gusül öncesi ya sonrasında abdest almak gerekmektedir.(19)
Farz olsun müstahap olsun öteki gusüllerin abdestten kifayet edip etmediği konusunda ihtilaflar vardır. Meşhur fakihlere göre öteki gusüller abdestten kifayet etmez ve namaz ve ibadetler için ya gusül öncesi ya sonrasında abdest almak gerekmektedir.<ref>En-Nihayet, s. 23; Gonyetu’n Nüzu, s. 62; el-Muhtasaru’n Nafi, s. 9; Tahriru’l Ahkam, c. 1, s. 94; Muhtelefu’ş Şia, c. 1, s. 339, 340; Medariku’l Ahkâm, c. 1, s. 357, 361; El-Hedaiku’n Nadire, c. 3, s. 119; El-Uvetu’l Vuska, c. 1, s. 497, 519 ve c. 2, 231.</ref>
== Birkaç Guslün Bir Anda Yapılması ==
== Birkaç Guslün Bir Anda Yapılması ==
Eğer bir insanın boynunda birkaç gusül olur ve tüm gusülleri farz gusüller olursa hepsinin niyeti ile birlikte bir anda almak mümkündür.
Eğer bir insanın boynunda birkaç gusül olur ve tüm gusülleri farz gusüller olursa hepsinin niyeti ile birlikte bir anda almak mümkündür.
Eğer bu gusüller arasında cenabet guslü de olursa, tüm gusülleri cenabet guslü niyeti ile yerine getirmek yeterlidir ve başka bir gusül almaya ihtiyaç yoktur.<br />
Eğer bu gusüller arasında cenabet guslü de olursa, tüm gusülleri cenabet guslü niyeti ile yerine getirmek yeterlidir ve başka bir gusül almaya ihtiyaç yoktur.<br />


Eğer gusüllerden bazıları farz bazıları müstahap olursa, fakihlerin çoğunun görüşüne göre fakat bir gusül yeterlidir.(20) Elbette bazı müçtehitler bir guslün yeterli olmadığını söylemişlerdir.
Eğer gusüllerden bazıları farz bazıları müstahap olursa, fakihlerin çoğunun görüşüne göre fakat bir gusül yeterlidir.<ref>Müstenedu’ş Şia, c. 2, s. 367, 371; Cevahiru’l Kelam, c. 2, s. 114, 137; el-Urvetu’l Vuska, c. 1, s. 522, 525; Müstemseku’l Urve, c. 3, s. 137, 140.</ref> Elbette bazı müçtehitler bir guslün yeterli olmadığını söylemişlerdir.


5. El-Uvetu’l Vuska, c. 2, s. 494.
6. Misbahu’l Huda, c. 4, s. 214.
7. Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 105.
8. Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 106, 122; El-Uvetu’l Vuska, c. 1, s. 512, 513.
9. El-Uvetu’l Vuska, c. 1, s. 495; Müstemseku’l Urve, c. 3, s. 85, 86.
10. Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 99; El-Uvetu’l Vuska, c. 1, s. 496; Müstemseku’l Urve, c. 3, s. 86, 87; Mevsuetu’l Hoi, c. 6, s. 388, 389.
11. Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 78.
12. Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 79.
13. Medariku’l Ahkâm, c. 1, s. 291; El-Hedaiku’n Nadire, c. 3, s. 87.
14. El-Hedaiku’n Nadire, c. 3, s. 91, 92; Muhzibu’l Ahkâm, c. 3, s. 57, 58.
15. Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 80.
16. El-Hedaiku’n Nadire, c. 3, s. 95.
17. Bu görüş dışında başka görüşler de bulunmaktadır: Gusül esnasında tüm bedenin necasetlerden temiz olması. Dolayısıyla gusül öncesinde bedenin tamamı temiz olmalıdır. Cevahiru’l Kelam, c. 3, s. 101, 102; El-Uvetu’l Vuska, c. 1, s. 101, 102; Misbahu’l Huda, c. 4, s. 244.
18. El-Uvetu’l Vuska, c. 1, s. 504.
19. En-Nihayet, s. 23; Gonyetu’n Nüzu, s. 62; el-Muhtasaru’n Nafi, s. 9; Tahriru’l Ahkam, c. 1, s. 94; Muhtelefu’ş Şia, c. 1, s. 339, 340; Medariku’l Ahkâm, c. 1, s. 357, 361; El-Hedaiku’n Nadire, c. 3, s. 119; El-Uvetu’l Vuska, c. 1, s. 497, 519 ve c. 2, 231.
20. Müstenedu’ş Şia, c. 2, s. 367, 371; Cevahiru’l Kelam, c. 2, s. 114, 137; el-Urvetu’l Vuska, c. 1, s. 522, 525; Müstemseku’l Urve, c. 3, s. 137, 140.
== Kaynakça ==
== Kaynakça ==
{{Kaynakça|2}}
{{Kaynakça|2}}
Anonim kullanıcı