Gadir Hutbesi: Revizyonlar arasındaki fark

Sen bizlere ilahî öğütlerde bulundun. Müminlerin Emiri Ali (a.s) ve O'ndan sonra senin neslinden ve O'nun çocukları olduğunu söylediğin imamlar, Hasan, Hüseyin ve Allah’ın o ikisinden sonra tayin ettiği kimseler hakkında öğüt verdin. O halde onlar için bizden söz ve ahit alındı. Kalplerimizden canlarımızdan, dillerimizden, içimizden ve ellerimizden söz alındı. Her kim yapabilirse eliyle biat eder. Her kim de yapamazsa diliyle ikrar eder. Asla onu değiştirme peşinde değiliz. Allah bu konuda nefislerimizde değişme görmeyecektir.<br />

Biz bu konuyu çocuklarımızdan ve akrabalarımızdan uzak ve yakın herkese ulaştıracağız. Allah’ı bu konuda şahit tutuyoruz. Allah şahadet hususunda kifayet eder ve sen de bu itirafımıza şahit bulunmaktasın.<br />

Ey insanlar! Ne diyorsunuz? Allah her sesi işitir ve her gizliliği bilir. O halde kim hidayet bulmuşsa kendi lehinedir ve her kim de sapmışsa kendi zararına sapmıştır. Her kim biat etmişse Allah’a biat etmiştir, Allah’ın eli onların (biat edenlerin) elinin üzerindedir. <br />

Ey insanlar! Allah’a biat ediniz, bana biat ediniz, Müminlerin Emiri Ali’ye (a.s) Hasan’a Hüseyin’e ve dünya ve ahirette onlardan olan imamlara soylarında baki kalan imamet makamı hasebiyle biat ediniz. Allah vefasız kimseleri (biatini bozanları) helak edecektir. Vefalı olanları ise rahmetine mazhar kılacaktır. Her kim biatinden dönerse kendi zararına dönmüştür. Her kim de Allah’a söz verdiği şeyler hususunda vefalı olursa Allah ona büyük bir ecir inayet buyuracaktır.<br />

“İşittik, itaat ettik, Rabbimiz, affını dileriz, dönüş sanadır.”<br />

Ey insanlar! Kur’an’ın nazil buyurmuş olduğu Ali b. Ebi Talib’in faziletleri Allah nezdinde, tümü bir oturumda sayabilecek miktardan çok daha fazladır. O halde her kim onları size haber verir ve onları tanırsa, siz de kendisini tasdik edin.<br />

Ey insanlar! Her kim Allah’a, Peygamber’ine, Ali’ye ve bu zikrettiğim imamlara itaat ederse büyük bir kurtuluşa ulaşmış olacaktır.<br />

Ey insanlar! O'na biat etmek, velayetini kabul etmek ve O'nu müminlerin emiri olarak selamlamak hususunda öne geçen kimseler, kurtuluşa erenlerdir ve onlar nimet bahçelerinde olacaklardır.<br />

== Rivayetin Senet ve Nakledilmesi ==

Bu hutbenin içeriği asırlar boyu birkaç şekilde [[Şii]] ve Sünni [[hadis]] ve tarih kaynaklarında nakledilmiştir. Nakillerin hepsinin ortak noktası Müminlerin velisi unvanı ile [[Hz. Ali]]’nin Velayetinin ilan edilmesidir.

Tıpkı Allame Emini’nin naklettiğine göre bu hadisi Ahmed b. Hambel 40 yolla, İbn Cerir Taberi 72 yolla, Cezeri Mukri 80 yolla, İbn Ukde 105 yolla, Ebu Said Secistani 120 yolla, Ebu Bekir Cuabi 125 yolla<ref>Emini, c. 1, s. 349.</ref> ve Hafız Ebu’l A’la el-Attar Hamedani de 250 yolla<ref>Emini, c. 1, s. 158.</ref> nakletmişlerdir.<br />

Ehli sünnetin bazı [[hadis]] uzmanı ve rical âlimleri, bu hadisin senedinin oldukça fazla olduğuna inanmakta ve bunlardan bir çoğunun senedinin [[sahih]] ve hasan olduğunu açıklamaktadır.<ref>İbn Hacer, Fethu’l Bari c. 7, s. 61.</ref> Hadisi nakledenler arasında 90 kadar sahabe ve 84 tabiin de bulunmaktadır.<br />

Gadir hutbesinin metni, Ravzatu’l Vaizin, el-İhticac, el-Yakin, Tenzihu’l Kiram, el-İkbal, el-Udedu’l Kaviye, et-Tahsin, es-Sıratu’l Mustakim ve Nehcü’l İman kitaplarında üç tarikle Hz. Resulü Ekrem’den (s.a.a) nakledilmiştir:<br />

# [[İmam Muhammed Bakır]] (a.s) [[rivayet]]i ile<ref>İbn Fettal Nişaburi, c. 1, s. 9.</ref>-<ref>Tabersi, c. 1, s. 66.</ref>-<ref>İbn Tavus, el-Yakin, s. 343.</ref>-<ref>Alemu’l Huda, c. 1, s. 186.</ref>

# Sahabe [[Huzeyfe b. Yeman]] rivayeti ile<ref>İbn Tavus, el-İkbal, s. 454 ve 456.</ref>

# Sahabe [[Zeyd b. Erkam]] rivayeti ile<ref>Ali b. Yusuf Hilli, s. 169.</ref>-<ref>İbn Tavus, et-Tahsin, s. 578.</ref>-<ref>Ali b. Yusuf Beyzavi, c. 1, s. 301.</ref>-<ref>Hüseyin b. Cebur, Varaka, 26–34.</ref>

Doğrudan nakillerin yanı sıra Gadir-i Hum’da hazır bulunan bazı sahabelerden duyarak nakleden dolaylı nakiller de bulunmaktadır. [[İbn Tufeyl]] 30 kişiden,<ref>İbn Hambel, c. 4, s. 370.</ref> Amir b. Leyla el-Gaffari 17 kişiden,<ref>İbn Hacer, el-İsabet, c. 3, s. 484.</ref> Umeyre b. Said 12 kişiden,<ref>İbn Mağazili, c. 1, s. 66.</ref> Zeyd b. Erkam 16 kişiden,<ref>İbn Hambel, c. 5, s. 370.</ref> Ziyad b. Ebu Ziyad 12 kişiden,<ref>İbn Hambel, c. 5, s. 88.</ref> Zazan Ebu Ömer 13 kişiden,<ref>İbn Hambel, c. 5, s. 84.</ref> Abdurrahman b. Ebu Leyla 12 kişiden,<ref>İbn Hambel, c. 5, s. 119.</ref>-<ref>Hatib, c. 16, s. 348.</ref> Abdulhayr ve Amr Zimarre Vehbe el-Arani 12 kişiden,<ref>İbn Mağazili, c. 1, s. 54.</ref> Ebu Hureyre, Enes ve Ebu Said 9 kişiden,<ref>Heysemi, c. 9, s. 136.</ref> Ebu Kalabe 12 kişiden,<ref>Dulabi, c. 3, s. 928.</ref> Habbe b. Cuveyn kişiden, Zeyd b. Yasiğ 12 kişiden<ref>İbn Hambel, c. 1, s. 118.</ref> ve Said b. Veheb 5 veya 6 kişiden<ref>İbn Hambel, c. 5, s. 366.</ref> duyarak nakletmişlerdir.

Bu hutbe ufak tefek bazı kelime ve küçük noktalar farklılığı ile Şii ve Sünni kaynaklarda nakledilmiştir.

Alleme Emini, [[el-Gadir]] kitabında bu hadisi, 110 [[sahabe]], 84 [[tabiin]] ve bu hadise işaret eden ikinci asırla on dördüncü asrın sonuna kadar yaşamış 360 Ehli sünnet âliminin adlarını yazmıştır.<ref>Emini, c. 1, s. 14-15.</ref> Bu hadisi nakleden diğer önemli sahabe, tabiin ve raviler şunlardan ibarettir:

| [[İmam Ali (a.s)]]<ref>İbn Mağazili, s. 112; İbn Esir, Usdu’l Gabe, c. 3, s. 307; Heysemi, c. 9, s. 107.</ref>|| [[Ebu Bekir bin Kuhafe|Ebu Bekir b. Ebi Kuhafe]] || Ebu Süleyman Müezzin || [[Muhammed b. İsmail Buhari]]<ref>Buhari, c. 1, s. 375.</ref>

| [[Hz. Fatıma (s.a)]]<ref>İbn Cezri, s. 49.</ref> || [[Ömer b. Hattab]] || Ebu Salih Samman Zekeran Medeni || Ahmed b. Yahya [[Belazuri|Belazuri]]<ref>Belazuri, s. 108.</ref>

| [[İmam Hasan (a.s)]]<ref>Kunduzi, c. 3, s. 369.</ref> || [[Ayşe Bint Ebu Bekir|Ayşe bint Ebu Bekir]] || [[Esbag b. Nubate|Esbag b. Nubate Kufi]] ||Ahmed b. Şuayb [[Nesai]]<ref>Nesai, s. 93- 96- 100- 101- 103- 104- 132.</ref>

| [[İmam Bakır (a.s)]]<ref>İbn Fettal Nişaburi, c. 1, s. 89; Tabersi, c. 1, s. 66; İbn Tavus, el-Yakin, s. 343; Alemu’l Huda, c. 1, s. 186.</ref> || [[Ümmü Seleme]] || [[Tavus b. Keysan]] || [[İbn Asakir|İbn Asakir]] Dimeşki<ref>İbn Asakir Dimeşki, c. 2, s. 70.</ref>

| || [[Zeyd b. Erkam]]<ref>Ali b. Yusuf Hilli, s. 169; İbn Tavus, et-Tahsin, s. 578; Ali b. Yusuf Beyazi, c. 1, s. 301; Hüsyein b. Cebur, s. 26-34.</ref> || [[Ömer b. Abdulazi]], [[Hilafet|Emevi]] [[Beni Ümeyye|Halifesi]]<ref>Emini, c. 1, s. 14-15.</ref> || Fahri Razi eş-Şafii<ref>Fahri Razi, c. 12, s. 49.</ref>

| || [[Enes İbn Malik]] ||[[Ebu Raşit Habrani]] || [[İbn Ebi'l Hadid|İbn Ebi'l Hadid]] Mu'tezili<ref>İbn Ebu’l Hadid, c.1, s. 13.</ref>

| || [[Huzeyme b. Sabit|Huzeyme b. Sabit Ensari]] ||[[Ebu Leyla Kunduzi]] || [[İbn Kesir eş-Şafii]]<ref>İbn Kesir, c. 5, s. 209.</ref>

| || [[Cabir b. Abdullah Ensari]] ||[[İyas b. Nuzeyr|İyas b. Nuzeyr]] || İbn Sabbağ Maliki<ref>İbn Sabbağ Maliki, c. 1, s. 235.</ref>

| || [[Huzeyfe b. Yeman]]<ref>İbn Tavus, el-İkbal, s. 454 ve 456.</ref> ||[[Habib b. Ebu Sabit Esedi]] || [[Muttaki Hindi]]<ref>Muttaki Hindi, c. 13, s. 104- 105- 131- 138- 157- 158 ve 168.</ref>

| || [[Abdullah b. Abbas]] ||[[Habib b. Uteybe Kufi]] || İbn Hamza Hüseyni Hanefi<ref>İbn Hamza Hüseyni Hanefi, s. 593.</ref>

| || [[Salmanı Farisi]] ||[[Ebu Ubeyde b. Ebu Hamid el-Basri]] || Şahabaddin Alusi<ref>Alusi, c. 6, s. 194.</ref>

| || [[Hasan b. Sabit]] ||[[Ebu Meryem Zir İbn Hubeyş el-Esedi‏]] || Şeyh [[Muhammed Abduh]] Mısri<ref>Reşit Rıza, c. 6, s. 384.</ref>

| || [[Said İbn Ebu Vakkas|Said İbn Ebu Vakkas]] ||[[Salim İbn Abdullah İbn Ömer]] ||[[Ebu Muhammed b. Davud Hilli]]<ref>El-Gadir, c. 6, s. 11.</ref>

| || [[Kays b. Sabit|Kays b. Sabit b. Şemmas]]<ref>El-Gadir, c. 1, s. 145.</ref> ||[[Said İbn Cubeyr Esedi]]<ref>El-Gadir, c. 6, s. 59.</ref> ||[[Safuyuddin Hilli]]<ref>Bkz. El-Gadir, c. 2, s. 11.</ref>

* [[et-Taraif]]<ref>İbn Tavus, s. 33.</ref>

* [[İsbatu’l Huda]]<ref>Hürrü Amuli, c. 2, s. 200- 250.</ref>

* Keşfu’l Muhim fi tariki haberi Gadir-i Hum<ref>Bahrani, Seyyid Haşim.</ref>

== Gadir Senedine Yöneltilen Eleştiriler ==

Bazıları bu tarihi olaya gölge düşürmek ve önemini azaltmak için bazı itirazlar ileri sürmüşlerdir. Burada bu itirazlardan önemlilerine değiniyoruz.

Hadisin tevatür haddinde olduğu ve zikredilen senet ve tarik yollarına rağmen bazı Ehli sünnet alimleri bu hadisin tevatür haddinde olmadığı ve sahih sayılamayacağı iddiasında bulunmaktadır.<ref>İyci, c. 8, s. 361.</ref> Bunlara göre [[Buhari]] ve Müslim’in bu hadisi nakletmemesi ve Ebu Davut ve Ebu Hatem Razi gibi kişilerin hadisi zayıf saymasıdır.<ref>Taftazani, c. 5, s. 272.</ref>

Bu itiraza şöyle cevap verilmiştir: Tirmizi (ö.k. 279),<ref>Tirmizi, c. 5, s. 563.</ref> Tahavi (ö.k. 279),<ref>Tahavi, c. 4, s. 212.</ref> Hâkim Nişaburi (ö.k. 405),<ref>Hakim Nişaburi, c. 3, s. 118.</ref> İbn Kesir (ö.k. 774),<ref>İbn Kesir, c. 5, s. 209.</ref> İbn Hacer Askalani (ö.k. 852),<ref>İbn Hacer, Fethu’l Bari, c. 7, s. 74.</ref> İbn Hacer Heytemi (ö.k. 974),<ref>İbn Hacer, es-Savaiku’l Muhrike, c. 1, s. 106.</ref> gibi Ehli Sünnetin büyük âlimleri bu hadisin sahih olduğuna tanıklıkta bulunmuşlardır. Buna ilave olarak çeşitli [[sahabe]] ve tabiin tarafından hadisin vasıtalı ve vasıtasız olarak çok sayıdaki naklinin tarih ve hadis kitaplarında nakledilmesi hadisin senedinin sıhhat ve sahihliğini ortaya koymaktadır. Buhari ve Müslim gibi [[muhaddis]]lerin bu hadisi nakletmemelerinin nedenini hadisin senedinde şüphe icat etmek için değil, başka yerlerde aramak gerekir.

Bu hadisin muhalifleri tarafından ileri sürülen eleştirilerden biri de [[Hz. Ali]]’nin (a.s) o sırada [[Mekke]]’de değil, [[Yemen]]’de olduğu<ref>İyci, c. 8, s. 361.</ref>-<ref>Tahavi, c. 4, s. 212.</ref> ve dolayısıyla [[Gadir-i Hum]]’da böyle bir şeyin yaşanmadığını iddia etmişlerdir. Buna karşın hadisi kabul edenler yine Ehli sünnetin muteber kitaplarından Hz. Ali’nin (a.s) o sırada Yemen’den dönerek Mekke’ye gittiğini ve [[hac]] ibadetlerini yerine getirdiğine dair tarihi kayıtları ortaya koymaktadırlar.<ref>Vakıdi, c. 3, s. 1079 ve 1080.</ref>-<ref>Halebi, c. 3, s. 289.</ref>

Gadir hadisi, ilk günden itibaren geniş inançsal tartışmaların önünü açmıştır. [[Hz. Ali]] (a.s) ve [[Ehlibeyt]]in (a.s) bu hadisle delil getirmeleri hadisin ilk istifade edilme yöntemlerinden olmuştur. [[Şia]] mütekellimleri de Hz. Ali’nin (a.s) hilafet için hakkaniyet ve önceliğini bu hadise dayanarak ileri sürmüşlerdir. Şia’nın kelam kaynak kitaplarında [[Şeyh Müfid]] bu hadisi detaylı bir şekilde ele alarak delil getiren ilk mütekellimdir.<ref>Bkz. Mufid, Aksamu’l Mevla, s. 28 ve sonrası.</ref>-<ref>Mufid, el-İfsah, s. 32.</ref> [[Şeyh Tusi]]<ref>Tusi, el-İktisad, s. 345.</ref> ve [[Allame Hilli<]]ref>Hilli, Keşfu’l Murad, s. 369.</ref> de detaylı bir biçimde bu hadisi incelemiş ve delil olarak ileri sürmüşlerdir. Fahri Razi,<ref>Fahri Razi, el-Erbain, c. 2, s. 283.</ref> Kadı İyci,<ref>İyci, c. 8, s. 360 ve 365.</ref> Taftazani,<ref>Taftazani, c. 5, s. 273 – 275.</ref> Curcani<ref>İyci, c. 8, s. 360 – 365.</ref> gibi Ehli sünnet alimleri de bu istidlal ve delillere cevap vermeye kalkmış ve uzunca tartışmalar yaşanmıştır.

Ehli sünnetin meşhur alimleri hadiste geçen “veli” kelimesinin ihtiyar sahibi ve tasarruf hakkına sahip anlamında olmadığı, bilakis “dost” ve “yardımcı” anlamına geldiğini iddia etmişlerdir. Örneğin Taftazani,<ref>Taftazani, c. 5, s. 273 – 275.</ref> Fahri Razi,<ref>Fahri Razi, el-Erbain fi Usulu’d Din, c. 2, s. 283.</ref> Kadı İyci ve Curcani<ref>İyci, c. 8, s. 360 – 365.</ref> gibi alimler “Mevla” kelimesinin “ihtiyar sahibi” “veli” ve “tasarruf etmede evla” anlamına gelmediğini iddia etmişlerdir.

'''İkinci olarak:''' Eğer Mevla kelimesi tasarruf hakkına sahip anlamında olmuş olsa bu ikisini birbirlerinin yerine koyabilmemiz gerekir. Halbuki bu hadiste “Men Kuntu Mevlahu” yerine “Men kuntu Evla bi-Tasarruf” diyemeyiz.<ref>Fahri Razi, et-Tefsir, c. 29, s. 459.</ref>

'''İlk olarak:''' Ehli sünnet ulemalarının kendisi Mevla kelimesinin tasarruf hakkına sahip (evla) ve ihtiyar sahibi anlamında da kullanıldığını açıkça beyan etmişlerdir.<ref>Taftazani, c. 5, s. 273.</ref> Ayrıca Gıyas Bergus et-Tağallubi Ehtel k. 90),<ref>Şerif Murtaza, c. 2, s. 270.</ref> Ebu eş-Şa’sa b. Rubah es-Saadi Uccac (k. 90),<ref>Şerif Murtaza, c. 2, s. 270.</ref> Ebu Zekeriya Yahya b. Ziyad Ferra (k. 207),<ref>Fahri Razi, et-Tefsiru’l Kebir, c. 29, s. 227</ref> Ebu Ubeyde (k. 209), Eğfeş (k. 215) ve Züccac (k. 311)<ref>Fahri Razi, et-Tefsir, c. 29, s. 227.</ref> gibi edebiyatçı ve dil bilimcileri bu konuyu kabul ederek açıklamada bulunmuşlardır.<br />

'''İkinci olarak:''' İkinci tenkit de doğru değildir. Zira bir sözcüğün diğerinin yerinde kullanılmaması aynı anlama ve eş anlamlı sözcükler olmadığı anlamına gelmemektedir. Örneğin Ehli sünnetin inancına göre Mevla anlamına gelen kelimelerden biri olan Nasır kelimesinin de Mevla kelimesinin yerinde kullanılabilmesi gerekmektedir, ancak Mevla kelimesi de nasır kelimesinin yerinde kullanılamamaktadır, dolayısıyla Mevla nasır anlamına da gelmemektedir.<br />

'''Üçüncü olarak:''' Eş anlamlı iki kelimenin birbirinin yerinde kullanılması bir engel olmadığında geçerlidir. Çünkü burada engel söz konusu olduğu için birbirinin yerinde kullanılamamaktadır. Zira “Evla” kelimesi yalnızca “min” harfiyle tamlanabilmektedir, ancak Mevla kelimesi böyle değildir. Dolayısıyla bu iki kelimenin bir cümlede birbirinin yerinde kullanılması söz konusu değildir.<ref>Emini, c. 1, s. 624.</ref>

Şialara göre bu hadisteki "Mevla" kelimesi tasarruf hakkına sahip ve tasarrufta öncelikli anlamına gelmektedir. [[Hz. Resulü Ekrem]]’in (s.a.a) kendisi [[Müslüman]]ların işlerinde tasarruf hakkına sahip olduğu ve öncelikli olduğu gibi [[Hz. İmam Ali]] de (a.s) bu önceliğe sahiptir. Konunun sıhhati için ilk olarak iki noktanın ispat edilmesi gerekmektedir:<br />

b) Tasarrufta öncelikli olmak, [[imamet]] ve hilafet arasında irtibat ve gereksinimi de gerekli kılmaktadır.<ref>Fahri Razi, el-Erbain fi Usulu’d Din, c. 2, s. 283.</ref><br />

c) Bu kişilere göre, hadisin içindeki ve hadisle ilgili karineler “Mevla” kelimesinin bu hadiste yalnızca tasarruf hakkına sahip anlamında olduğudur. Hadisteki evla ve öncelikliğin ispatı ile imamet olayı da sabit olacaktır. Zira Araplar, evla kelimesini insanların sorumluluklarını üstlenen ve onlara emir vermenin geçerliliğini kabul ettikleri kişilere Mevla kelimesini kullanmaktadırlar.<ref>Şerif Murtaza, eş-Şafi, c. 2, s. 277.</ref> Eğer tasarrufta evla olmak sabit olursa, onun (Mevla’nın) evla olması Müslümanların yaşamının tüm kısımlarında da sabit olacaktır. Hz. Peygamberin (s.a.a) burada buyurduğu gibi:<br />

“Peygamber, mü'minler için kendi nefislerinden daha evladır."<ref>Kur’an-ı Kerim, Ahazab Suresi, 6. Ayet. </ref>…”(33-6)<br />

Bu konunun ispatı için Şialar hadisin anlamının tahlil ve analizini yapmışlardır. Bu hadiste birkaç kere geçen Mevla kelimesi Allah’ın adlarından biri olan Veli kelimesinden türemiştir.<ref>İbn Manzur, c. 15, s. 407, veli maddesi. </ref>-<ref>Ezheri, c. 15, s. 324 – 327.</ref> Bu kelime birkaç anlamda kullanılmıştır. Veli kelimesi fail anlamında “Feil” vezninde kullanılmıştır<ref>Fuyumi, c. 1 – 2, s. 672.</ref> ve vali, hâkim, yönetici, idare eden, işlerde tasarruf eden ve veliyi nimet anlamlarına gelmektedir.<ref>İbn Faris, c. 6, s. 141.</ref> Bu kelime ayrıca: evla, daha layık, yakın, aralıksız, fasılasız<ref>Tureyhi, c. 1, s. 462.</ref>-<ref>Bestani, s. 985.</ref>-<ref>Firuz Abadi, s. 1209.</ref> ve dosta tabi olmak anlamlarında da kullanılmıştır.<ref>İbn Manzur, c. 15, s. 411.</ref>-<ref>Ezheri, c. 15, s. 322.</ref>-<ref>Tureyhi, c. 1, s. 464 – 465.</ref>

Bu hadiste [[Hz. Resulü Kibriya]] Efendimiz (s.a.a) Müminlere kendisinin onların nefsinden daha evla olduğunu tasrih etmektedir. Bu söz “Peygamber, müminler için kendi nefislerinden daha evladır”(En-Nebiyyu evla bil mu'minine min enfusihim)<ref>Ahzab, 6.</ref> ayeti kerimesi esasına göre sarf edilmiştir. Bu ayeti kerimede ifade edilen evla olmak, Müminlerin yaşamı ile ilgili yöneticilikte evleviyet ve aynı şekilde onların kendileri ilgili konularda hüküm vermekte öncelikli ve evla olmak anlamındadır. Evleviyet olduğu zaman, kişinin hükmünü kabul etmek ve itaat etmek bizim için öncelikli ve evleviyeti olan bir durum olur ve kabul etmek kaçınılmaz olur.<ref>Tusi, et-Tibyan, c. 8, s. 317.</ref> Tıpkı bazı müfessirlerin görüşüne göre bu ayetteki evleviyet, dinin tüm alanında ve Müslümanların dünyevi konularını da kapsamaktadır.<ref>Beyzavi, c. 4, s. 225.</ref>-<ref>Zamahşeri, c. 3, s. 523.</ref> Çünkü Hz. Resulullah (s.a.a) Müminleri sadece onların din ve dünyasına menfaati ve yararı olan şeylere yönlendirir ve emirde bulunur.<ref>Zamahşeri, c. 3, s. 525.</ref>

Dolayısıyla, bu cümlenin uyum ve simetrisi –ki tasarruf hakkında evla ve öncelikli olmak anlamındadır- [[Hz. Ali]]’nin (a.s) “Ben kimin Mevla’sı isem…” (Men Kuntu Mevlahu…) cümlesinde velayetinin ilanı ile cümlenin ikinci bölümündeki "Mevla" kelimesinin de aynı anlamda (yani Peygamber Müminler için kendi nefislerinden daha evladır) olduğunu, yani Hz. Ali’nin de [[Peygamber]] gibi Müminler için kendi nefislerinden daha evla olduğunu ortaya koymaktadır.<ref>Fahri Razi, el-Erbain, c. 2, s. 283.</ref>