Şia İmamları: Revizyonlar arasındaki fark

'''Şia İmamları''' (Arapça: '''امامان شیعه'''), [[Allah Teala]] tarafından [[Hz. Resulullah]]’ın ailesinden belirlediği on iki kişi, [[Şia]] öğretilerine göre Hz. Resulullah’tan sonraki İslam toplumunun liderleri ve yöneticileridir. İlk imam, Hz. İmam Ali, diğer imamlar ise [[Hz. Ali]] ve [[Hz. Fatıma]]’nın çocukları olan [[Hz. İmam Hasan]] ve [[Hz. İmam Hüseyin]]'dir. Daha sonraki İmamlar Hz. İmam Hüseyin'in soyundan gelen 9 imamdır.<br />

Hz. Resulü Kibriya Efendimizden (s.a.a) nakledilen rivayetlerde, İmamların isimleri, sayısı ve özellikleri belirtilmiştir. Bu hadislerin en meşhurları şunlardan ibarettir: [[Sakaleyn hadisi]], [[Menzilet hadisi]], [[Sefine hadisi]], [[Yevmu’d Dar hadisi]], [[Medinetu’l ilm hadisi]], [[Kisa hadisi]], Tayr meşva hadisi, [[Bayrak hadisi]], [[Cabir hadisi]] ve [[On iki Halife Hadisi|On iki halife hadisi]]. <br />

Şialar, İmamları masum ve “ilm-i ledunni” (ledün ilmi)’ne sahip olarak bilmektedirler<ref>Tercüme el-Mizan, c. 13, s. 474.</ref> ve İmamlara tevessül ederek Allah Teala’ya yakınlaşılabileceğini ileri sürmektedirler. Yine Şialar İmamların şefaat sahibi olduklarını belirtmektedirler. Ehlibeyt İmamlarının türbelerini [[ziyaret]] etmek Şia inançlarındandır.<ref>Et-Tibyan, Şeyh Tusi, c. 1, s. 214.</ref>

Kısa hükümeti döneminde üç ağır iç savaşla karşı karşıya kalmış ve sonunda Küfe mescidinin mihrabında namaz kıldığı sırada Haricîlerden biri tarafından öldürülmüş ve gizlice [[Necef]]’te toprağa verilmiştir. Başlarında Ümmü’l Müminin [[Ayşe]], [[Talha]] ve [[Zübeyr]] olan bir grup ashap, üçüncü halifenin ölümünü bahane ederek Hz. Ali’ye karşı [[Cemel savaşı]]nı başlatmışlardır. Daha sonra Muaviye tarafından [[Sıffin Savaşı|Sıffin savaşı]] Irak-Şam sınırında başlatılmıştır. Bu savaş yaklaşık olarak bir buçuk yıl sürmüştür. Son fitne ise Haricilerin [[Nehrevan Savaşı|Nehrevan]]’da başlattıkları fitnedir. Bu şekilde Hz. Ali’nin kısacık hükümeti savaşlarla ve iç karışıklıklarla geçmiştir. Sonunda hicrî 40. Yılında Ramazan ayının 19’unda sabaha doğru Abdurrahman İbn Mülcem Muradi tarafından ([[namaz]] kıldığı sırada) saldırıya uğrayarak yaralandı ve [[Ramazan]] ayının 21’inde şehit oldu.<ref>Tabatabai, Şia der İslam, s. 201, 202.</ref>

Arap Edebiyatı, kelam, fıkıh, tefsir gibi İslam ilimlerinin bir çoğunun dizi başlangıcı ona ulaşmakta ve çeşitli fırkalar kendi senet silsilelerini ona ulaştırmaktadırlar.

[[İmam Hasan (a.s)]] Hicretin üçüncü yılında Ramazan ayının ortasında gece yahut gündüz Medine’de dünyaya gelmiştir. 7 yaşında iken dedesi Hz. Resulullah’ı ve ardından da annesi [[Hz. Fatıma]]’yı kaybetmiştir.<ref>Tabatabai, Şia der İslam, s. 205.</ref> Babası İmam Ali’nin (a.s) şehadetinden sonra Allah’ın emri ve Hz. Ali’nin vasiyeti ile [[İmamet]]e ulaşmıştır ve 6 ay kadar Müslümanların halifeliğini yapmıştır. Bu süre zarfında Hz. Ali ve ailesine düşmanlık güden ve hilafet arzusuyla her türlü desise ve komplolara imza atan Muaviye ile savaşlar yapmak zorunda kalmıştır. Savaşlar boyunca Muaviye, her türlü hile ve tuzaklarla savaşı lehine çevirmiş ve hatta İmam Hasan’ın bazı ordu komutanlarını bile para ve vaatlerle kendi yanına çekmiştir. Halkın savaşlardan yorulup, bıkması, Şialarının canını korumak istemesi, halkın İmam’ı desteklememesi, kan dökülmesini önlemek, dinin korunması, Havaric tehlikesi ve ordunun düzensizliği gibi nedenler İmam Hasan’ın sulh yapmasını zorunlu kılmıştır.<ref>Tabatabai, Şia der İslam, s. 205, 206.</ref> Sonunda Hicretin 41. Yılında Muaviye ile sulh yapmıştır. Barış antlaşmasından sonra, Medine’ye gitmiş ve orada on yıllık ikametin ardından Muaviye’nin vaatlerine kanan eşi tarafından [[şehit]] edilmiştir.<ref>Tabatabai, Şia der İslam, s. 206, 207.</ref>

Medine’de dünyaya gelmesine rağmen Abbasi halifesi Me’mun onu zorla Horasan’a getirtmiş ve zorla veliahtlık görevini vermiştir.<ref>Tabatabai, Şia der İslam, s. 222, 223.</ref> İmam Rıza (a.s) [[Medine]] Horasan yolunda ünlü “[[Silsiletu’z Zeheb Hadisi|Silsiletu’z Zeheb]]” hadisini Nişabur şehrinde açıklamıştır. Me’mun’un İmam Rıza (a.s) ile öteki din ve mezhep büyükleri arasında teşkil ettiği münazara toplantıları meşhurdur. İmamet süresi 20 yıldır. Tus şehrinde vefat etmiştir. Me’mun vefatında sorumlu bilinmiştir. Kabri şerifleri Meşhed şehrindedir ve her yıl dünyanın çeşitli ülkelerinden milyonlarca Müslüman ziyaretine gelmektedir.<ref> Tabatabai, Şia der İslam, s. 223.</ref><br />

İmam Rıza (a.s) hicretin 203’üncü yılında şehit oldu. O sırada sekiz yaşında olan oğlu Hz. Cevad (a.s) imamet makamına erdi. Bu mesele Şialar arasında anlaşmazlıkların yaşanmasına neden olmuş ve bazıları İmam Rıza’nın (a.s) kardeşi Abdullah b. Musa b. Cafer’in peşine takılmıştır, ancak delilsiz kimsenin imametini kabul etmediklerinden onlardan bazıları Abdullah’a bazı sorular yöneltmiş, ancak Abdullah sorulara cevap vermekten aciz kalınca onun yanından dağılmışlardır. Elbette Şiaların çoğunluğu İmam Cevad’ın (a.s) imametine daha küçük yaşındayken inanmıştı, gerçi bazıları İmamın küçük yaşını dile getirmiş, ancak İmam, Hz. Süleyman’ın Hz. Davud’un halefi olması konusunu dile getirmiştir. <br />

İmametinin çoğunluğunu [[Samarra]]’da, egemen hükümetin doğrudan kontrolü altında geçirdi. Abbasi halifelerinden 7’isi ile aynı dönemde yaşamıştır. Onlardan en önemlileri Mütevekkil’dir. Kabri şerifleri Irak’ın Samarra şehrindedir.<ref>Tabatabai, Şia der İslam, s. 226, 227.</ref><br />

Mütevekkil’den sonra oğlu Muntasır yönetime geldi. Muntasır’ın hükümeti ile İmam Hadi ve Alevi ailesine olan baskılar bir nebze de olsa azalmaya başladı. Gerçi farklı şehirlerde devlet adamlarının Şialara karşı baskıları aynen devam etmekteydi.<br />

Tabersi (ö. 548) şöyle yazmaktadır: Ashabımızın (yani Şia ulemalarının) çoğu, İmam Hasan Askeri’nin zehirletilerek öldürüldüğüne inanmaktadır. Yazısının devamında imamın babasının, dedesinin ve tüm Şia imamlarının şehit olduklarını belirtmiştir. Bu konudaki Şia ulemalarının delili ise İmam Cafer Sadık’ın (a.s) şu buyruğudur: Allah’a ant olsun ki hepimiz öldürülerek şehadete ermekteyiz.<ref>Tabatabai, Şia der İslam, s. 231.</ref>

# Metalibu’s Suul fi Menakibu Al-i Resul, telif: Kemalettin İbn Talha Şafii (k. 562);

# Tezkiretu Havasu’l Ummet fi Hasaisu’l Eimme, telif: Hanefi Yusuf bin Kazoğlu Sabt İbn Cevzi (k. 654);

# el-Fusulu’l Muhimmet fi Marifeti’l Eimme, telif: İbn Sabbah Maliki (k. 855), Bu kitap defalarca basılmıştır. Kitabın yüksek tirajlı ve farklı çeşitlerde baskıları, kitabın ne kadar çok ilgi gördüğünün bir delilidir.<ref>Tabatabai, Şem, 17, s. 109, 113.</ref> Kitabın yazarı bu kitabında Şia’nın önde gelen âlimlerinden Şeyh Müfid’in “el-İrşat” adlı kitabından da çokça nakillerde bulunmuştur. (sayfa: 192, 213)

# eş-Şuzuratu’z Zehebiye veya el-Eimmetu’l İsna Aşer, telif: Suriyeli Hanefi âlimi Şemsettin İbn Tulun (m. 1958);

# el-İthaf bi-Hubbi’l İşraf, telif: Mısırlı şafii alimi Abdullah bin Amir Şebrevi (k. 1172);

# Nuru’l Ebsar fi Menakibu Al-i Beyti’n Nebi el-Muhtar, telif: Seyyid Mümin Şeblençi (k. 1290);

# Yenabiu’l Meveddet, Hanefi alimi Süleyman bin İbrahim Kunduzi (k. 1294).<ref>Diğer eserler için Bkz. Tabatabai, şem, 2, s. 52, 100, 101.</ref>