Vesailu'ş Şia (kitap)

Öncelik: a, kalite: c
linksiz
resimsiz
kategorisiz
infobox'siz
navbox'siz
yönlendirmesiz
wikishia sitesinden
(Vesailu’ş-Şia sayfasından yönlendirildi)
Vesailu'ş-Şia

Vesailu’ş-Şia (Arapça: وسائل الشیعه) diye meşhur olan Tefsilu Vesailu’ş-Şia ile Tahsili Mesaili’ş-Şeriyye (Arapça: تفصیلُ وَسائل الشیعة إلی تَحصیلِ مسائل الشّریعة), kitabı Şeyh Hürrü Amuli’nin (ö. K. 1104) eseridir. Bu kitap Kutub-u Erbaa (Şia’nın dört asli kitabı) gibi fıkhi hadis kaynaklarını içinde barındıran Şia’nın rivai hadis kaynak kitabıdır. Müellif, Vesail kitabında 36 bin hadisi senetleri ile birlikte çeşitli fıkhi konuların altında bir başlıkta getirmiştir. Bu kitap önem ve konumundan dolayı çok sayıda şerh, telhis, tercüme ve mu’ceme sahiptir.

Müellif Hakkında

Şeyh Hürrü Amuli diye ünlü olan Muhammed b. Hasan b. Ali b. Muhammed b. Hüseyin, hicrî on birinci yüzyılda yaşamış ve “Vesailu’ş-Şia” gibi çok değerli eserleri olan İmamiye Şia’sının muhaddis, fakih ve âlimlerinden biridir. Şeyh Hürr Amuli, “Sahib-i Vesail” diye de meşhurdur. Meşhed’de vefat etmiş ve kabr-i şerifleri Hz. İmam Rıza’nın (a.s) türbesi yanında yer almaktadır.

Kitabın Tanıtımı

Vesailu’ş-Şia kitabı, Hz. Peygamber Ekrem (s.a.a) ve Ehlibeyt'inden (a.s) şeri ahkâm ve fıkıhla ilgili güvenilir ve kâmil hadislerden derlenmiş olup hadisler 50 başlık altında tematik olarak yer almıştır. Kitabın sonunda da rical, senet ve kaynaklar detaylı bir şekilde ele alınmıştır.

Şeyh Hürrü Amuli, Vesailu’ş-Şia kitabını 20 yılda bir araya getirmiş ve hicretin 1082 yılında tamamlamıştır. Bu kitap kendisine has bir değer ve öneme sahiptir ve ayrıca tüm Şia müçtehit ve mercileri için şeri hükümleri çıkarıp delillendirmek için kaynak kitabıdır.

Telifin Amacı

Müellif kitabın önsözünde şöyle demektedir:

“Bir süredir âlimlerin yanında güvenilir kitaplardan oluşan şeri hadisler ve feri hükümleri içeren nasları bir araya getirme düşüncesinde idim. Nitekim bu tür kitaplar uzun yazmalar ve tekrarlar dışında hadisleri de içerdiğinden fıkıh ve fakihlerin işi değildir. Bundan dolayı şeri meselelerle ilgili rivayetleri bir araya getirerek çalışmaya başladım. ve bu konuda hiçbir şeyden kaçınmadım ve güvenilir kitaplar ve meşhur rivayetler dışında bir şey getirmedim.”[1]

Kitabın İçeriği

Bu kitap, şeri hükümler, farizalar ve adap hakkında 36 bin hadisten oluşmaktadır. Rivayetleri Şia’nın muteber ve güvenilir kitaplarından ve kadim ashabın ilk usullerinden almıştır.

Kitabın Özellikleri

  1. Senetleri ile birlikte hadislerin tamamının nakli.
  2. Bir başlık altında, bir mesele hakkındaki tüm rivayetlerin nakledilmesi.
  3. Hadislerin altında, özellikle çakışan(zıt denebilecek) rivayetlerin cem(birlikte istifade) edilmesinde müellifin açıklamaları.
  4. Müellifin rivayetlerden istinbat(hüküm çıkarmak) ve istihraç etmesi(delil getirmek çıkarmak) ve başlıkların unvanlarının belirlenmesi.
  5. Birkaç hükmü barındıran uzun hadislerin bir birinden ayrılması.
  6. Her konunun münasip başlıklara yönlendirilmesi.(Bu yönlendirmeler kitabın yeni baskılarında araştırmacı ve muhakkikler tarafından dipnotta rakam ve sayı ile belirtilmiştir.)
  7. Her başlığın en sahih ve güvenilir hadislerle başlaması ve Mürsel (ravi zincirinde eksik olan) ve zayıf hadislerin sonlarda yer alması.
  8. Kitabın sonunda kaynakların tanıtılması, bazı ilimleri ve ricali anlatan 12 faydalı noktanın yer alması.[2]

Ulemanın kitap Hakkındaki Sözleri

Seyyid Hasan Sadr şöyle diyor: Her ne zaman uzman bir fakih ve müçtehit bu kitaba bakacak olursa aradığı şeylerin inci gibi düzenli bir şekilde dizildiğini müşahede eder. Ulemaların hayranlığına neden olup incelemediği hiçbir konu ve problem kalmamış ve Kur’an ayetleri gibi başka sözler karşısında gündeme gelmiştir. Allame Emini ise şöyle diyor: Şeyh Hürrü Amuli’nin paha biçilmez Vesailu’ş-Şia kitabı hakkında övgü dolu sözler ve iltifatların geçmediği hiçbir rical ve tercüme kitabı yoktur.[3]

Vesailu’ş-Şia Hakkındaki Çalışmalar

  1. “Tehriru Vesailu’ş-Şia ve Tehbir Mesailu’ş Şeriye”, telif: Şeyh Hürrü Amuli.
  2. “Talike ber Vesailu’ş-Şia”, telif: Şeyh Hürrü Amuli.
  3. “Hidayetu’l Ümmet ile Ahkami’l Eimme”, telif: Şeyh Hürrü Amuli.
  4. “Şerhi Vesailu’ş-Şia” ve “Mecmeu’l Ahkam” telif: Şeyh Muhammed Mukabi Bahrani.
  5. “Şerhi Vesailu’ş-Şia” telif: Muhammed Razi Kazvini.
  6. “el-İşarat ve’d Delail ile ma tekeddeme ev teahhere fi Vesail”, telif: Sahibi Cevahir diye ünlenen Şeyh Abdus Sahib Cevahiri.
  7. “Şerhi Vesailu’ş-Şia” telif: Seyyid Muhammed Ali Muvahhit Ebtehi.
  8. “Şerhi Vesailu’ş-Şia” telif: Ayetullah Hoi.
  9. “Müstedreku’l Vesail li-Elfazi Vesailu’l-Şia” telif: Allame Muhaddis Nuri.
  10. “el-Mu’cemu’l Mufehres li-Elfazi Vesailu’ş-Şia” 10 cilt. Telif: Seyyid Hasan Tabibi.
  11. “el-Mu’cemu’l Mufehres li-Elfazi Ahadis Vesailu’ş-Şia” 7 cilt. Eşraf: Ali Rıza Berazeş.
  12. “Miftahu’l Vesailu’-Şia”, Seyyid Cevad Mustafavi, şu ana kadar bir cildi basılmış ve yalnızca “elif” harfini içermektedir.
  13. “Telhis Vesailu’ş-Şia” Mirza Mehdi Sadıki Tebrizi, bu mecmuadan şu ana kadar 6 cilt basılmıştır.
  14. “Tercüme Cihadu’n Nefs Vesailu’ş-Şia” Ali Sıhhet, Defteri Neşr Ferheng Ehli Beyt, Kum, Bu tercüme rivayetin metni ile birliktedir.

Nüshaları

  1. Meşhed Astan-ı Kuds-i Rezevi Kütüphanesi'nde bulunan nüsha. Bu nüsha, Vesailu’ş-Şia’nın ilk nüshası ve müellifin kendi el yazısıyla yazılmıştır. Yazım tarihi hicretin 1072. yılında Rebiülevvel ayında gerçekleşmiştir.
  2. Ayetullah Mer’aşi Necefi’nin Kum’daki kütüphanesinde bulunan nüsha. Bu nüsha Vesailu’ş-Şia’nın ikinci nüshası ve müellifin kendi hattıyladır. H. 1082. yılında yazılmıştır.
  3. Meşhed Astan-ı Kuds-i Rezevi Kütüphanesi'nde bulunan bir başka nüsha. H. 1114 yılında yazılmıştır. Bu nüsha müellifin üçüncü nüshası üzerinden yazılmıştır. Tashih ve eklemeler yine musannifin kendi el yazısıyla yer almaktadır.

Basım ve Yayımı

Bu kitap, ilk olarak Ayetullah Şehit Şeyh Fazlullah Nuri tarafından tashih edilmiş ve 6 cilt olarak basılmış ve sonra Abdurrahim Rabbani Şirazi tarafından talikat(dipnot) yazılarak 20 cilt olarak kameri yılının 1403. yılında basılmıştır. Bu kitabın bir diğer basımı “İntişarat Alu’l Beyt Li-İhyai’t-Turas”ın çabaları ile Kum’da 1414 yılında 30 cilt olarak basılarak yayınlanmıştır.

Dış Bağlantılar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. Kitabın mukaddimesi.
  2. Ehlibeyt’in Fıkhı külliyatı CD’si.
  3. El-Gadir, c. 11, s. 336.

Bibliyografi

  • Emini, Abdul Hüseyin, el-Gadir, Beyrut, Daru’l Kitabu’l Arabi, k. 1397.
  • Hürrü Amuli, Muhamed b. Hasan, Vesailu’ş-Şia, Kum, Alu’l Beyt, k. 1414.